İlk yardım, çeşitli kaza ve yaralanmalarda, hastaların ve yaralıların sağlık kuruluşuna götürülene kadar geçecek zamanda, kişilerin mevcut durumlarının daha kötüye gitmesini önlemeye yönelik uygulamalardır. Bilinçli ve doğru uygulanan ilk yardım, yaralanmaların etkisini önemli ölçülerde azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle, her zaman ve yerde yanımızda yeterli malzemesi bulunan bir ilk yardım çantası bulundurulması önemlidir.
İlk yardım çantaları, kaza yerinde ilk yardım uygulamalarında kullanılacak araç-gereçleri ile düzenlenir ve olay yerinde ilk yardım yapabilmeyi sağlar. Evde, okulda, iş yerinde, otomobilde yani insanın her yerde kazaya uğrayacağı düşünülerek düzenlenmiştir.
Artık ilaçlardan oluşan ilk yardım çantaları ya da kutuları hiç bir zaman amaca ulaştırmaz. İlaçlar, ilk yardım aracı ve gereci değildir. Bilinçsiz uygulanması ölümle sonuçlanabilir.
İlk yardım çantaları daima en kolay ulaşılabilen yerlerde bulunmalıdır. İlk yardımcının zaman kaybetmeden ulaşacağı fakat çocukların ulaşamadığı yükseklikte bir yerde olmalıdır. Kilitlemek ise uygulamayı geciktirebilir. İlk yardım çantası, direkt bir ısı kaynağından ve çocukların erişebileceği yerden uzak, ne çok nemli ne de kuru bir yerde tutulmalıdır. Mutfak ya da banyo ilk yardım çantasının bulundurulması için uygun bir ortam değildir. Evde yaşayanların ilk yardım çantasının nerede olduğunu bilmeleri gerekir. Kullanılan malzemelerin sayılarını yeniden tamamlamak ve yerine koymak önemlidir. Son kullanma tarihi olan ve tüketilen malzemeleri yenilenmeli ve temiz bir şekilde muhafaza edilmelidir.
Kişisel ilk yardım çantası,
İlk yardım çantası,
Seyahat çantası,
Araç ilk yardım çantası, gibi.
İlk yardım çantasının kapsamı, kullanılacağı yere göre değiştirilir. Örneğin arazide çalışan bir orman işçi kampında, çanta malzemelerine yılan serumu, antihistaminikler ve bazı acil ilaçlar ilave edilir.
İlk yardım dolabı ise daha kapsamlıdır. İlk yardım istasyonlarında bulunur. İlk yardım çantalarının sayısı da yine ihtiyaca göre artırılır.
İlk Yardım Çantasında Bulunması Gerekenler, ilk müdahale anında kanı durdurmaya, yaranın mikrop kapmasını önlemeye ya da benzer durumlara karşı ihtiyaç duyulan temel malzemelerdir.
Hemen herkes yaşamının bir döneminde ilk yardım çantasına ihtiyaç duyar. Fakat çoğunlukla bu anlarda ya bir çanta bulunmaz ya da bulunan çanta ihtiyacı karşılamaz, içindeki malzemeler eksik ya da kullanılamaz durumda olur. Bu nedenle, evde ve seyahatte kullanacak ilk yardım çantasının düzenlenmesi için zaman ayırmak gerekir. Çantanın basit ya da detaylı olması, kullanacak kişinin tıbbi bilgisine ve bir sağlık kurumundan ne kadar uzakta olduğuna göre değişir. Örneğin, şehir merkezinde oturan bir kişinin ihtiyaçları nispeten daha azken, dağda kamp yapanlarınki daha fazladır. Evde kullanılan ilk yardım çantasında genellikle küçük yanıklar, küçük kesikler, sıyrıklar, böcek sokmaları, burkulmalar, incinmeler, basit ağrı ve ateşin tedavisi için gerekli malzemeler bulunur.
Seyahat ilk yardım çantasında ise, tıbbi yardımın gecikebileceği düşünülerek yukarıdakilere ek olarak; kesikler, kırıklar, mide-bağırsak problemleri, cilt problemleri, alerjiler için ihtiyaç duyulabilecek tıbbi malzeme yer almalıdır.
Çanta oluşturulurken, elden geldiğince basit olmasına özen gösterilmelidir. Su geçirmez, basit bir çanta tüm işinizi görecektir. Birkaç gözü olan bir çanta, malzemelerin gruplanarak saklanmasına yardımcı olacaktır. İyi bir çanta oluşturmanın yanında, onu nasıl kullanacağını bilmek de önemlidir. Bunun için ev halkının ilk yardım konusunda temel eğitimi alması gerekir. Eğitim için düzenlenen kurslardan, bir ilk yardımcıdan ya da ilk yardım kitaplardan yararlanılabilir.
İlk yardımda dikkat edilmesi gereken temel kural; yardım edeyim derken hasta/yaralıya zarar vermemektir. Yani, yanığa diş macunu sürülmemesi gerektiği ve yaraya tütünün uygun olmadığı bilinmelidir. Düzenlenen çanta eksilen, eskiyen ya da yıpranan malzemenin değiştirilmesi için yılda en az iki defa kontrol edilmelidir.
Kişisel ilk yardım çantası, evde, okulda küçük iş yerinde bir veya birkaç kişinin kullanabileceği araç-gereçlerle donatılır.
Çantaya, ihtiyaç duyacak kişinin kronik bir hastalığı varsa, o hastalığa karşı önlem almak üzere çantasını düzenleyebilir.
Seyahate çıkılacağı zaman ilk yardım amacıyla kullanılabilecek araç ve gereçler seyahat ilk yardım çantasına yerleştirilmelidir.
Profesyonel ilk yardım çantası, olası bir acil durumda İşyeri hekimin veya sağlık görevlisinin ambulans gelene kadar gerekli müdahaleyi yapabilmesi hazırlanmış ilk yardım çantasıdır.
Motorlu taşıt ilk yardım çantası, “Karayolları Trafik Kanunu ve İlgili” yönetmeliğe göre trafiğe çıkan her araçta bulunması zorunludur. İçişleri Bakanlığı 26 Eylül 2006 tarihinde yayımladığı ve bu tarihte yürürlüğe giren yönetmelikle, araçlarda bulundurulması zorunlu olan ilk yardım çantasının içeriğini değiştirmiştir. Tentürdiyot ilk yardım çantası muhteviyatından çıkarılmıştır.
Taşıt ilk yardım çantası, kaza anında ilk yardımcının kullanabileceği önemli bazı malzemeleri içerir. Bu malzemelerin kullanılması kazalarda ölüm oranını azaltır. Özellikle kanamalarda kullanılan ilk yardım malzemelerinin yanı sıra yaranın dış etkenlerden korunmasına yönelik malzemeler vardır.
İlk yardım çantası, aracın kazada en az zarar gören bir yerinde bulundurulur. Aracın iç arka sağ kısmı en uygun yer olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda çanta, kolay alınabilecek şekilde konulmalıdır.
Motorlu araç ilk yardım çantasında bulunması gereken malzemeler aracın yolcu kapasitesine göre düzenlenmiştir. Örneğin taksi, kamyon ve kamyonetteki malzemelere göre, minibüs ve otobüsteki ilk yardım çanta içeriği 3-5 defa daha fazladır.
“Türk Standartları Enstitüsü TS 4019” no’lu standart ile çanta donanımı belirlemiştir.
Bu malzemelerle donatılmış çanta, 10 kişiye kadar olan araçlarda bulundurulmalıdır. Ayrıca, fazla olan her 10 kişi için birer çanta daha bulundurulması hükme bağlanmıştır.